معیار و راهبردهای عدالت اقتصادی در نهج البلاغه

نویسندگان

فرزاد جهان بین

محمد نعمتی

چکیده

توجه به عدالت و تلاش برای تحقق آن از جمله کارویژه های بنیادین نظام اسلامی است.بر این اساس، تعریف عدالت و نیز معیارهای عدالت در نظام نظری عملی برآمده از مبانی شناختی هنجاری دین اسلام، جایگاه برجسته ای می یابد.بررسی نهج البلاغه نشان می دهد که سه معیار تساوی در اصل دریافت حق، ایجاد فرصت برابر برای بالفعل کردن حقوق و فقرزدایی سه معیار و کلید اصلی در تشخیص فرآیند عادلانه در نظام اقتصادی اسلامی است.معیار سوم با توجه به رابطه اقتصاد و سازندگی اخلاقی جامعه و تاثیر اقتصاد در آن، تعیین می گردد.با توجه به نظریه های اقتصادی متعارف که مبدا محور، فرآیند محور و نتیجه محورند به نظر می رسد که از منظر علی(ع) می باید معیارهای عدالت در هر سه مرحله به صورت توامان مورد توجه قرار گیرد.در مرحله مبدا توجه به ایجاد فرصت برابر، در مرحله فرآیند توجه به شفافیت در قوانین، نگاه واقع بینانه در وضع قوانین و در مرحله نتیجه، ایجاد توازن از جمله مسائلی است که می باید مورد توجه قرار گیرد.تکافل اجتماعی و تامین اجتماعی نیز در همین راستا قابل توجه است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

عدالت اجتماعی در نهج البلاغه

مقاله حاضر به بررسی عدالت اجتماعی در گفته‌ها و اعمال علی بن ابی طالب (ع) می‌پردازد. عدالت و حقیقت مادر همه ارزش‌های اجتماعی تلقی می‌شود. پس از حضرت محمد (ص)، امام علی (ع) بهترین نمونه اخلاق، از جمله عدالت بود. او برای عدالت زندگی کرد و بر این باور بود که هر کس باید از حق امنیت در زندگی برخوردار باشد. به نظر وی، عدالت قرار دادن هر چیزی در محل مناسب خود است. بنا به نظر امام علی (ع) ارتباطی عمیق ب...

متن کامل

پدیدارشناسی راهبردهای امام علی (ع) برای تحقق عدالت در جامعه (مطالعه موردی نهج البلاغه)

عدالت مفهومی آرمانی است که یکی از غایات‌ علم سیاست به‌شمار می‌رود. خارج ساختن این مفهوم از حالت ذهنی و تحقق آن در واقعیت عینی، اجتماعی و سیاسی، نیازمند روش است. امام علی(ع) در نامه‌هایش به یاران و کارگزاران خود، شیوه‌های اجرایی و عملی رسیدن به عدالت را ترسیم می‌کند. در این پژوهش با مطالعه موردی نهج البلاغه، با استفاده از تحلیل محتوای آثار با روش پدیدارشناسی به نقد و ارزیابی اندیشه آن بز...

متن کامل

تحلیلی بر مستندات قرآنی عدالت فرهنگی در نهج البلاغه

عدالت از جمله مفاهیمی است که اندیشمندان، همواره به تعریف و تبیین آن در اعصار مختلف پرداخته‌اند. این مفهوم، تکلیفی الهی است که موجبات تعالی بشر در حوزه‌های مختلف زندگی را فراهم می‌کند. ریشة اصلی مسأله عدالت را باید در درجة نخست در قرآن کریم و سپس در سخنان معصومین علیهم السلام به خصوص سخنان گهربار حضرت علی علیه السلام جستجو نمود. پژوهش حاضر قصد دارد تا با غور و تفکر در آیات نورانی کلام‌اللّه مجید ...

متن کامل

تناسب عدالت وقدرت با تداومِ نظامِ سیاسی درکلام نهج البلاغه

 امتداد وحیات سیاسی، وابستگی ونسبت خاصی با کنشگران قدرت وعملکرد عادلانه ی  نظام سیاسی در زندگی اجتماعی دارد.هرگونه تسلط وتوزیع ناعادلانه ی قدرت در نظام سیاسی،می تواند مجالی برای لغزش در فضای خودکامگی وامکانی برای خشونت های سیاسی ایجاد کند. با توجه به این موضوع،چرخشِ یکجانبه ی قدرت، تمایل به فسادِسیاسی را تشدید کرده و قدرت سیاسی ناعادلانه می تواند بر زوال و عدمِ تداوم سیاسی عادلانه تأثیر بگذارد.اما...

متن کامل

معناشناسی واژۀ عدالت در نهج البلاغه

چکیده یکی از زیربناهای اساسی حکومت اسلامی که به نوعی در حیطۀ مدیریت اسلامی قرار دارد، اصل عدالت است. به گونه ای که هر حکومتی، برای سندیت یافتن و مشروعیت خویش، ناگزیر از اجرای عدالت است. به همین دلیل، این مسئله در اندیشۀ سیاسی امام علی (ع) جایگاه ویژه ای دارد و بارزترین جلوۀ آن در کتاب نهج البلاغه نمود پیدا می کند. درحقیقت، عدالتی که در این کتاب، اساس دیدگاه امیرمؤمنان (ع) قرار گرفته، با عدالتی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه (علمی - پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5233

دوره 3

شماره 10 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023